Stress en burnout klachten
Veel lichamelijke, psychische en gedragsmatige klachten worden veroorzaakt door stress. Ieder mens reageert anders op stress. Waar de ene persoon bijvoorbeeld last heeft van hoofdpijn en slapeloosheid (lichamelijke stressklachten), heeft een ander last van rusteloosheid en concentratieproblemen (psychische en gedragsmatige klachten). De stress symptomen verschillen per persoon, maar de oplossing is altijd hetzelfde: stress verminderen.- Hoge bloeddruk
- Slapeloosheid
- Hartkloppingen of een onregelmatige hartslag
- Spierpijn en hoge spierspanning
- Druk op de borst
- Duizeligheid
- Hoofdpijn
- Lichamelijk vermoeidheid
- Maag- en darmklachten
Lichamelijke klachten door stress
Hoge bloeddruk
Chronische stress is vaak de oorzaak van een hoge bloeddruk. Uw bloeddruk kan ongemerkt te hoog zijn. Een hoge bloeddruk is namelijk niet direct voelbaar als klacht, in tegenstelling tot de meeste andere stress symptomen. Mocht je last hebben van stressklachten, dan is het raadzaam om uw bloeddruk te laten meten bij je huisarts.
Slapeloosheid
Stress is een veelvoorkomende oorzaak van slapeloosheid. Er zijn drie soorten slaapklachten met stress als mogelijke oorzaak:
- niet of moeilijk in slaap komen
- vroeg wakker worden
- vaak wakker worden
Het is mogelijk dat u last heeft van één van deze klachten. Een combinatie van klachten is ook mogelijk. Het verminderen van stress leidt tot rust in het lichaam, en geldt als oplossing voor slapeloosheid.
Hartkloppingen of een onregelmatige hartslag
Tijdens een gezonde stressreactie wordt er extra arbeid gevraagd van het hart. Het hart gaat sneller kloppen, zodat de spieren van het lichaam sneller worden voorzien van zuurstofrijk bloed.
Na de gezonde stressreactie kan de hartslag weer dalen naar een rustniveau. Als het herstel onvoldoende plaatsvindt, wordt het hart op den duur te zwaar belast, waardoor er (ritme) stoornissen in de hartslag kunnen ontstaan. Zo kunnen hartproblemen zoals hartkloppingen of een onregelmatige hartslag, teruggeleid worden naar stress.
Spierpijn en hoge spierspanning
Spieren spannen zich aan tijdens stress. Dat is noodzakelijk en functioneel voor het menselijke lichaam. Het lichaam kan zich daardoor verweren bij een stresssituatie. Het is alleen wel noodzakelijk om daarna de spieren weer te ontspannen.
In het geval van chronische stress gebeurt het vaak dat de spieren niet ontspannen. De spieren blijven gespannen en gaan na verloop van tijd pijnlijk aanvoelen.
Denk hierbij aan de nek- en schouderspieren, pijnlijke kuitspieren, trillende handen, pijn onder in de rug, knikkende knie of het slap voelen in de benen. Hoge spierspanning en spierpijn zijn vaak terug te leiden naar stress.
Druk op de borst
Ook druk op de borst wordt veroorzaakt door het aanspannen van de spieren rond de borststreek. Het lichaam hoort de spieren weer te ontspannen, maar als gevolg van stress is het mogelijk dat deze spieren gespannen blijven. Dat veroorzaakt een pijnlijk, drukkend gevoel. Bij aanhoudende druk op de borst is het altijd verstandig uw huisarts te raadplegen.
Duizeligheid
Een verstoord ademhalingspatroon is een symptoom van chronische stress. Het gevolg is dat er duizeligheid kan optreden. Doorgaans gaat het om een ademhaling die te snel en oppervlakkig verloopt. Hyperventilatie is hier een bekend voorbeeld van.
Hoofdpijn
Hoofdpijn is één van de bekendste symptomen van chronische stress. Er zijn twee soorten hoofdpijn die het gevolg van chronische stress zijn:
Spanningshoofdpijn is het eerste type hoofdpijn: de klachten bij deze hoofdpijn is een regelmatig en vaak voortdurende aanwezige hoofdpijn. De hoofdpijn voelt aan alsof er een band strak om het hoofd is gespannen. De pijn is niet zo intens, maar wel steeds aanwezig.
De hoofdpijn is meestal ’s ochtends bij het opstaan al aanwezig en neemt toe naarmate de dag verstrijkt. Bij rust (vrije dagen) neemt de pijn af of verdwijnt (tijdelijk). De oorzaak van deze hoofdpijn komt door aanhoudende gespannen spieren van het voorhoofd, de nek en hals, de schouders en soms de rug.
Migraine is het tweede type hoofdpijn. Het verschil met spanningshoofdpijn is dat deze hoofdpijn vaak, zeer intens en in aanvallen kan optreden. De pijn kan uren of soms wel dagen duren. Misselijkheid en braken zijn neveneffecten van migraine. Tijdens een aanval is men ook vaak gevoelig voor licht en geluid.
Migraine treedt meestal op na een stressvolle periode. De aanval kan ook komen door het gebruik van bepaalde stoffen in bijvoorbeeld rode wijn, chocolade en kaas- en melkproducten.
Lichamelijk vermoeidheid
Lichamelijke vermoeidheid kan een direct gevolg zijn van stress. Bij chronische stress kan men moeite krijgen om ’s morgen het bed uit te komen. Zo kan men last hebben van een moeheid bij het wakker worden, ondanks dat men heeft geslapen. Lichamelijke vermoeidheid gaat vaak samen met een lusteloos gevoel en somberheid.
Maagklachten en darmklachten
Maagklachten en darmklachten zijn een symptoom van chronische stress. De stress veroorzaakt dan klachten aan het spijsverteringskanaal, omdat er meer bloed onttrokken wordt aan de spijsverteringsorganen. Misselijkheid of last van een opgeblazen gevoel kan dan het gevolg zijn.
Een druk op de maag, maagpijn en problemen met de stoelgang zijn ook klachten die stress als oorzaak kunnen hebben. Tijdens de stressreactie treden er veranderingen op in het spijsverteringskanaal. Een mogelijk gevolg is een gebrek aan eetlust.
- Vermoeid
- Somber
- Depressief
- Machteloos
- Rusteloos
- Gejaagd
- Snel emotioneel
- Geïrriteerd
- Schrikachtig
- Angstig
- Geen overzicht
Psychische klachten door stress
Geestelijke vermoeidheid en somberheid
Chronische stress kan naast lichamelijke vermoeidheid ook leiden tot geestelijke vermoeidheid. Symptomen van geestelijke vermoeidheid zijn weinig energie en zich apathisch en verveeld voelen.
Het kan ook zijn dat er gevoelens van somberheid en neerslachtigheid optreden. Men gaat dingen negatiever beleven dan ze in werkelijkheid zijn en er wordt opgezien tegen taken die gedaan moeten worden.
Machteloosheid
Bij chronische stress komt ook vaak het gevoel van machteloosheid en hulpeloosheid om de hoek kijken. Hierdoor is men niet bij machte problemen op te lossen of een vervelende situatie te veranderen. Het is dan vooral zaak om de oorzaken van stress te bestrijden.
Rusteloosheid en gejaagdheid
Een voortdurend gevoel van gehaastheid, onrust en gespannenheid is een veel voorkomende klacht bij chronische stress. Vaak herkenbaar omdat het bijna onmogelijk is om rustig te zitten en niets te doen. Deze symptomen zijn dan enkel te bestrijden door de oorzaken van stress aan te pakken.
Snel geëmotioneerd, geïrriteerd en schrikachtig zijn
Ook heel herkenbaar bij chronische stress is dat men veel gevoeliger is, men heeft huilbuien en raakt snel uit evenwicht. Ook herkenbaar is dat men zich sneller irriteert aan kleine dingen.
Het niveau van verdraagzaamheid is dan erg laag geworden. Men kan ook schrikachtig worden, bijvoorbeeld door de telefoon die overgaat, de deur bel die gaat of bij onverwachtse bewegingen.
Angstig
Chronische stress kan resulteren in diverse angsten. Zo kan er een bezorgdheid ontstaan over de eigen gezondheid. De stress en de lichamelijke klachten die hierdoor ontstaan, kunnen voor veel mensen een reden tot bezorgdheid zijn.
Soms kan dit zo ver gaan dat men hierdoor een hardnekkige angst krijgt dat men ernstig of ongeneeslijk ziek is, waardoor de angsten nog meer toenemen. Zo kan iemand in een vicieuze cirkel terechtkomen die alleen aan te pakken is door de oorzaken van stress aan te pakken.
Ook komt het voor dat mensen angst krijgen om de straat op te gaan, niet meer in winkels durven komen, angst om te reizen krijgen of angst krijgen voor andere mensen. Het kan er zelfs toe leiden dat voorgaande situaties worden vermeden en men zich gaat isoleren.
- Gebrek aan eetlust of te veel eten
- Toenemend alcoholgebruik
- Toenemend gebruik van medicijnen
- Concentratieproblemen
- Veel piekeren
- Jezelf terugtrekken
- Druk en veel praten
- Niet kunnen genieten of ontspannen
- Veel klagen en verwijten
- Verandering in slaappatroon aanbrengen
Gedragsveranderingen door stress
Gebrek aan eetlust of te veel eten
Bij chronische stress komt het voor dat stress leidt tot gebrek aan eetlust, waardoor mensen te weinig gaan eten. Of andersom gebeurt ook veel dat men te veel gaat eten. Als het gaat om te veel eten, kiest men meestal voor ongezonde voeding.
Toenemend alcoholgebruik
Alcoholgebruik heeft een ontspannend effect. Om stress te ontvluchten wordt door sommige mensen in toenemende mate alcohol gebruikt. Daarom is toenemend alcoholgebruik een signaal van aanhoudende stress.
Overmatig alcoholgebruik is schadelijk voor het lichaam, en het wegvluchten in de roes van alcohol is geen oplossing voor stress. Immers, zodra het ontspannende effect van alcohol is uitgewerkt, keert de stress even hard terug. Een alcoholverslaving vergroot enkel de problematiek.
Het is raadzaam om de oorzaken van stress aan te pakken.
Toenemend gebruik van medicijnen
Medicijnen (kalmerende middelen en slaapmiddelen) zijn een noodoplossing en slechts geschikt voor tijdelijk gebruik.
Belangrijk om te weten is dat door gebruik van kalmerende middelen (maar ook alcohol) de oorzaken van chronische stress niet opgelost worden. Het is daarom belangrijk om te richten op het bestrijden van de oorzaken van stress.
Concentratieproblemen en piekeren
Chronische stress kan leiden tot concentratieproblemen. Men is snel afgeleid. De aandacht voor een langere tijd ergens op richten zal als zwaar worden ervaren of zelfs niet meer mogelijk zijn. Voorbeelden zijn:
- niet meer goed naar iemand kunnen luisteren
- moeite met het lezen of schrijven van een verslag
- moeite met het kijken naar een bepaald TV-programma
Langdurige stress kan zorgen dat men moeite krijgt met het ordenen van gedachten en woorden, en dat vergeetachtigheid toeneemt. Veel piekeren en gedachten die blijven malen, zijn ook een bekend symptoom.
Jezelf terugtrekken
Iemand die leidt aan langdurige stress kan zichzelf gaan terugtrekken en isoleren. Men wordt stiller en zwijgzamer. Het zal dan lastig worden om contact te krijgen met een persoon in die situatie.
Om iemand weer op te laten bloeien is het belangrijk dat de negatieve stress wordt uitgebannen. De oorzaken van stress moeten worden bestreden om weer tot bloei te kunnen komen.
Druk en veel praten
Mensen die last hebben van chronische stress kunnen heel druk worden en veel gaan praten. Die eigenschap komt voor bij diverse stoornissen, maar het kan ook “gewoon” een direct gevolg zijn van langdurige stress. Men vindt pas weer rust op het moment dat de negatieve stress ingedamd of zelfs volledig verdwenen is.
Niet kunnen genieten of ontspannen
Niet meer kunnen genieten of ontspannen is een veel gehoorde klacht bij mensen met chronische stress. De stress heeft zo’n invloed op iemands leven dat het niet meer mogelijk is om te ontspannen.
Veel klagen en verwijten
Doordat chronische stress vaak onvrede en machteloosheid met zich meebrengt, gaan mensen vaak meer klagen. Zij zijn dan minder verdraagzaam en gaan anderen de schuld geven van hun problemen.
Het verminderen van stress leidt tot meer rust, en meer rust leidt tot positievere gevoelens.
Is stress ongezond?
Integendeel: ieder mens heeft juist een bepaalde hoeveelheid stress en spanning nodig om goed te functioneren.
Hoe lang duurt stress?
Hoe langer en hoe heviger de stress duurt, des te meer tijd heeft het lichaam nodig om te herstellen.
Wat gebeurt er bij stress in de hersenen?
Het autonome zenuwstelsel wordt geactiveerd en het hormonale systeem.
Traumatische ervaring
Wanneer is iets traumatisch? Welke therapie vormen zijn er? Hoe gaan die therapieën helpen om het trauma te verwerken?
Wat gebeurd er in het lichaam bij stress?
Zoals een soldaat het omschreef: “Het is alsof ik op duizend toeren zit, terwijl iedereen om me heen kalmpjes dertig toeren draait. Ik voel me opgefokt en kan me nergens ontladen.”
Omgaan met stress en spanning
Leren om anders met stress en spanning om te gaan door: Voelen, denken & doen.
Negatieve stress. Uit balans hoe kom je weer in balans?
Het stress schema: Wat gebeurd er? Hoe reageer je daarop? En hoe vind je balans?
Gespannen buik stress
Hoe komt het? Wat is het? En 9 tips om anders met een gespannen buik bij stress om te gaan.
Waardoor stress
Wat is de reden dat je stress ervaart? En hoe krijg je belasting en belastbaarheid weer in balans?
Het gaat niet goed
Leren herkennen wat stress met je doet. Zodat je vanuit herkenning (gezondere) keuzes kan maken.
Ik voel mij gestrest
Wat is stress en wat kan je er aan doen?