Schematherapie

Met schematherapie leer je je automatische gedragspatronen kennen. Automatische gedragspatronen worden ook wel schema’s genoemd. Deze schema’s bevatten overtuigingen en denkpatronen. Vanuit deze gedragingen, overtuigingen en denkpatronen kijk je naar jezelf, naar anderen en de wereld om je heen.

In de schematherapie werken we aan het opsporen, beïnvloeden en verandering van jouw gedragsschema’s. Daarbij staan de schema;s waar je last van hebt centraal. Valkuilen maken we daarbij zichtbaar.

Tijdens de therapie worden gedragsschema’s uitgedaagd zodat gedrag inzichtelijk wordt. Vanuit inzicht kunnen schema’s worden uitgedaagd waardoor je anders en beter leert omgaan met bepaalde situaties in je leven.

 

Afspraak maken of meer informatie?

Contactformulier06-48115597rfh.tobe@gmail.com

 

 

Welk gedrag herken jij in jou leven?

Het uitgangspunt bij schemagerichte therapie is dat bepaalde (vroege) ervaringen in combinatie met iemands temperament hebben geleid tot bepaalde gedrags schema’s. Schema’s bepalen hoe je kijkt naar jezelf, naar anderen en naar de wereld om je heen. Voor de manier waarop je kijkt naar jezelf en anderen is de kiem dus gelegd in je kindertijd en is verder gegroeid door hetgeen je daarna hebt meegemaakt. De zo ontwikkelde schema’s voelen vertrouwd aan. Ervaringen worden vaak zodanig aangepast dat ze de juistheid van schema’s bevestigen.

Straffende, kritische, veeleisende ouder

In dit gedrag herhaal je in je eigen hoofd de negatieve boodschappen die je vroeger van je ouders, leraren of andere volwassenen gekregen hebt. Bijvoorbeeld “jij vergeet ook alles, hoe kan je zo stom zijn”.

De toon van deze modus is altijd oordelend of eisend. Er kunnen ook boodschappen in zitten die niet letterlijk zo tegen je gezegd zijn, maar die je zelf uit gebaren en dergelijke hebt opgemaakt. Het is een disfunctionele modus, die groei belemmert en waar je vanaf moet zien te komen. Hij maakt dat je je weer gaat voelen als een kwetsbaar kind.

 

Kwetsbare kind

In het kwetsbare kind ben je even het kind dat je ooit was. Je kan je, als je vroeger (bijvoorbeeld) vaak werd afgewezen, weer net zo afgewezen voelen als het hulpeloze kind van toen. Het kwetsbare kind kan verschillende accenten hebben:

• Afgewezen kind (als je veel kritiek of afwijzing kreeg)
• Ongewaarderd / niet erkend kind (als je te weinig waardering en erkenning kreeg)
• Faalangstig kind (als je vaak faalde of bang was te falen)
• Ongedisicplineerde / impulsieve kind (zoals alle kinderen van nature zijn, maar wat extra werd benadrukt)
• Soms ook verlaten, misbruikt of eenzaam.

In dit kind gedrag kan je je heel kwetsbaar, hulpeloos of waardeloos voelen, als een klein kind, dat nog niet weerbaar genoeg is. De gevoelens van het kwetsbare kind waren vroeger heel begrijpelijk, gezond en natuurlijk. Een kind beschikt nog niet over alle vermogens om gebeurtenissen goed in te schatten.

Boze kind en willoze kind

Hierin voel je je heftig boos en verontwaardigd, omdat er aan jou behoeftes niet tegemoet is gekomen. Je uit die boosheid heftig en ongecontroleerd in woede-aanvallen, als een klein stampvoetend kind. Je boosheid is niet in verhouding tot de contrete aanleiding is het hier-en nu.

Dat je boosheid voelt kan functioneel zijn, maar de manier waarop het boze kind die uit niet. Lang niet iedereen heeft zo’n boze-kind kant. Het kan ook zijn dat je niets meer wil, het geloof dat je nog iets kunt bepalen is verdwenen.

Gedragingen aan de rechterkant; niet voelen-tijdelijk comfortabel-toekomst

Overcompensatie en/of vermijder

Dit zijn overlevingsstrategieën waarmee je geleerd hebt om met pijnlijke gebeurtenissen of met pijnlijke gevoelens om te gaan. Je voelt je tijdelijk comfortabel in deze modi. Deze modi leveren echter vaak op den duur problemen op. Als ze extreem zijn vormen ze geen gezonde of blijvende oplossing.

 

Overcontroleerbaar of perfectionist

Manier van omgaan door te proberen alles perfect te doen om niet weer te falen zoals vroeger, dan probeer je te overcompenseren.

Je stelt extreem hoge eisen aan jezelf en je probeert krampachtig om elke fout, afwijzing of andere nare gebeurtenis te voorkomen. Je houdt bijvoorbeeld veel to-do lijstjes bij. Je kan pas naar bed gaan als alle lijstjes van die dag zijn afgewerkt.

 

De stoere zelf overschatter

Manier van omgaan door bepaalde taken te ontlopen om niet te kunnen falen, dan ben je aan het vermijden. Je bluft en overschreeuwt angst en onzekerheid. Je hebt niemand nodig en kan het allemaal weg alleen of je wordt dominant, denigrerend of defensief zodat mensen niet te dichtbij komen.

Je zit in een “boven” positie en voelt je vol zelfvertrouwen op zo’n moment, maar het kan lastig zijn om dit vol te houden en je kunt door de mand vallen.

 

De aanpasser of pleaser

In deze gedraging probeer je aan de verwachtingen en behoeftes van andere te voldoen. Je doet dit meer dan op de lange duur goed voor jezelf is. Daardoor kan je ook ineens naar het “Boze kind” schieten.

Je past je teveel aan om te voorkomen dat je (weer) wordt afgewezen of om een ander niet (weer) teleur te stellen of je hoop er erkenning en waardering mee te oogsten. Je uit te weinig je eigen mening of wensen.

 

De verdover of de vermijder

In dit gedrag sluit je je gevoel af of ga je situaties uit de weg. Ook overmatig middelengebruik zit in deze modus. Maar denk ook aan andere andere verslavingen zoals gamen, internet, sociale media, gokken, seks of werken zoals een workaholic.

 

De gezonde volwassene

De gezonde volwassene is de kant die schippert tussen het kind en de ouder in jouw. Je wijze kant geeft je soms een zetje om even door te zetten, om iets te doen waar je op dat moment geen zin in hebt en om oud gedrag uit te stellen of te laten varen.

De gezonde volwassene doet dat in relatie tot de straffende ouder niet op een veroordelende manier. De wijze in jou waardeert wat je al wel goed doet en kraakt je niet af, je mag leren van fouten.

Deze kant zorgt er ook voor dat je hulp en troost zoekt indien nodig. Hij kan je helpen om heftige emoties te verdragen die los kunnen komen als het kwetsbare kind voelt wat het heeft opgelopen. De gezonde volwassene let er ook op dat je goed voor jezelf zorgt, onder meer door soms grenzen te stellen aan anderen of je eigen mening en behoeftes te uiten.

Kortom: Deze kant staat eigenlijk als een wijze regisseur boven alle andere, vaak disfunctionele modi en helpt daarmee ook het blije kind om tot zijn recht te komen.

 

Waarom gedraag ik mij zo bij andere mensen?

Sommige mensen wisselen heel vaak van gedrag. Het gevolg kan zijn dat je het gevoel hebt dat je niet meer weet wie je bent en dat anderen ook niet meer weten waar ze aan toe zijn. Dit kan weer tot ruzies en conflicten leiden.

Ze kan jou aanpasser maken dat de andere makkelijk in zijn zelf-overschatter kan blijven zitten, want je stelt geen grenzen. Als je je zelf erg veroordeelt kan je onbewust oproepen dat andere jou ook gaan bekritiseren (straffende ouder).

Als je zelf in de perfectionist zit kan je een ander erg onzeker maken (kwetsbare kind), die je daardoor gaat ontlopen (vermijder). Je kunt onbedoeld elkaar dus versterken in disfunctionele modi. Een deel van de wereld waarin jij leeft creëer je zelf.